Op 18 oktober was het dan zo ver: het geroemde, befaamde en geliefde jaarlijks terugkerende uitje van SOS: het bezoek aan de schietvereniging. De Zoetermeerse mannen weerlegden het slechte imago dat (sport)schutters vaak hebben, door goed uit te leggen wat het inhoudt om een sportschutter te zijn en hoe de vereniging werkt. Het schieten is een sport, en geen bewapening voor het einde der wereld of een (eventueel) opkomende burgeroorlog.
Verschillende vuurwapens werden getoond.
Al snel volgde het hoogtepunt: het schieten zelf. De schietvereniging heeft heel wat talentvolle schutters gespot. De nodige tienen werden behaald, de lege hulzen vlogen om de oren. Eerlijk is eerlijk, als we allemaal zo ons best op de studie hadden gedaan, hadden we daar ook vaker tentamens in één keer raak geschoten.
De avond werd afgesloten met een knal, doordat een aantal sportschutters de meest lawaaierige pistolen gebruikten ter demonstratie. En ik moet bekennen: wat zien onze leden er schattig uit met gehoorbescherming.
Tot de volgende borrel! Het 81e bestuur der Studiekring over Strafrecht
Op woensdag 7 juni 2017 was het eindelijk zo ver. Het SOS-congres dat dit keer geheel in het teken stond van de ‘Getuigen in het Strafproces’. Het programma begon om 9 uur in het Academiegebouw, waar de deelnemers werden verwelkomd met koffie en thee. Daarbij ontvingen zij direct een goedgevulde goodiebag.
Na het welkomstwoord van de Congrescommissie, opende mr. Wout Morra het congres. Hij vertelde daarbij over zijn eigen ervaringen als advocaat met betrekking tot de bijstand van getuigen. Vervolgens werd er gesproken door dr. Bas de Wilde, mr. Harry Stikkelbroeck en prof. dr. Eric Rassin. Dr. Bas de Wilde heeft een korte introductie gegeven over de positie van de getuige in het huidige strafprocesrecht. Daarbij gaf hij een overzicht van het Europese kader aan de hand van jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Ten slotte heeft de heer De Wilde nog aandacht besteed aan het ondervragingsrecht en zijn promotieonderzoek naar dit onderwerp. De lezing was inhoudelijk zeer vernieuwend voor de aanwezigen.
Na een korte pauze werd het ochtendprogramma voortgezet met een interactieve lezing van de heren mr. Harry Stikkelbroeck en prof. dr. Eric Rassin. Samen besteedden zij aandacht aan de manier waarop je als getuige waarneemt en hoe je bepaalde waarnemingen interpreteert. Ze besteedden daarbij niet alleen aandacht aan de juridische kant, maar tevens aan de rechtspsychologische kant. Het publiek werd uitgedaagd om kleine testjes over herinneringen te doen, waarbij de heer Rassin kanttekeningen maakte. Deze interactieve lezing werd zeer enthousiast ontvangen en de zaal schuwde niet om mee te doen.
Na de lezing stond er buiten een gezond en lekker lunchpakket klaar, verzorgd door Leidsch Beleg. De deelnemers en sprekers kregen ieder een pakketje en konden hun lunch nuttigen in de Hortus Botanicus. Zij kregen de mogelijkheid om door de Hortus Botanicus te wandelen richting de Sterrenwacht. Op deze manier konden de deelnemers en sprekers genieten van de prachtige botanische tuin en zich weer opladen voor het middagprogramma.
Het middagprogramma bestond uit twee workshoprondes waarin vier verschillende workshops werden aangeboden. De eerste workshop werd gegeven door mr. Paul Verloop en mr. Widad Shreki, advocaten van Libertas Lawyers. Zij namen de deelnemers mee in hun voorbereidingen van een getuigenverhoor door advocaten, waarbij ze de fijne kneepjes van het vak lieten zien. In de tweede workshop nam Adri van Amelsvoort de deelnemers mee in het politieverhoor. Door middel van een kort fragment werden de deelnemers uitgedaagd om zelf te getuigen, hetgeen een echte uitdaging bleek te zijn. De derde workshop stond in het teken van kroongetuigen en werd gegeven door prof.mr. Jan Crijns. Na een korte introductie over het onderwerp was er ruimte voor discussie over het gebruik van kroongetuigen in het strafproces en de valkuilen die zich daarbij kunnen aandoen. Ten slotte gaven mr. Roland Knobbout en drs. Andjinie Autar een workshop over het slachtoffer als getuige. Zij hadden een zeer interactieve workshop en lieten de deelnemers zelf aan de slag gaan met de slachtofferproblematiek. De workshops hebben voor de nodige verdieping gezorgd, waarbij de workshopgevers op een hoop enthousiasme konden rekenen van de deelnemers.
Na het intensieve inhoudelijke programma was iedereen toe aan een verfrissing en kon er in de Faculty Club van het Academiegebouw een borrel worden genuttigd. Tijdens de borrel werd er in de zon met elkaar gesproken over de opgedane indrukken en informatie. De deelnemers en sprekers kwamen hier op een informele manier met elkaar in contact.
Welke studie zou jij volgen als je geen rechten zou studeren? Marina: “Dat is makkelijk, geschiedenis! Ik vond dit altijd een erg leuk vak en heb lang getwijfeld om naast rechten ook geschiedenis te gaan studeren, dan was ik geschiedenisleraar geworden.” Rosanne: “Die zag ik niet aankomen. Als ik opnieuw zou mogen kiezen met de wetenschap van nu, zou ik forensisch psychiater worden.” Emiel: “Dat lijkt me gaaf om te doen!” Franck: “Voor mij is het geneeskunde. Ik was uitgeloot en daarom ben ik rechten gaan doen.” Hannah: “Ik heb ook nog over geneeskunde nagedacht. Ik heb ook een periode gedacht dat ik bij defensie wilde en ben zelfs naar de informatiedag geweest. Ik vond dat toen heel interessant.” Rosanne: “Luitenant Lockhorst haha.” Emiel: “Ik zie het al helemaal voor me. Voor mij is het niet heel moeilijk, omdat ik meerdere studies doe. Als ik terug zou moeten gaan naar de middelbare school en daar opnieuw een keuze zou moeten maken, zou de andere optie economie zijn geweest.”
Lees het hele interview met het 80ste bestuur hier!
Op maandag 8 mei 2017 is SOS op bezoek geweest bij advocatenkantoor Meijers Canatan Advocaten aan de Herengracht te Amsterdam. Dit advocatenkantoor is gespecialiseerd in het strafrecht en behandelt zowel grote (internationale) strafzaken, als kleinere zaken.
Na de ontvangst met koffie of thee, kregen de deelnemers een introductie over de oprichting en werkzaamheden van het kantoor. Een van de partners van het kantoor, mr. Kerem Canatan, gaf vervolgens een college over de voorlopige hechtenis en voorgeleiding bij de rechter-commissaris. De verschillende dwangmiddelen uit het Wetboek van Strafvordering en het toetsen van de rechtmatigheid van de aanhouding en inverzekeringstelling werden behandeld. Tevens werd uitgebreid aandacht besteed aan de vordering tot inbewaringstelling en de drie componenten geval, ernstige bezwaren en gronden. De deelnemende SOS-leden hadden de taak goed op te letten, zodat zij die middag zelf op zoek konden naar gronden en verweren.
Aan de hand van twee verschillende dossiers werden de deelnemers in kleine groepjes verdeeld en kregen zij de rol van officier van justitie dan wel advocaat toebedeeld. Ieder groepje kreeg anderhalf uur de tijd om het dossier door te nemen en een voorgeleiding bij de rechter-commissaris voor te bereiden.
Vervolgens moest iedere deelnemer afzonderlijk zijn of haar standpunt als officier van justitie of raadsman/raadsvrouw naar voren brengen ten overstaan van een rechter-commissaris, gespeeld door de advocaten van Meijers Canatan. Na afloop kregen de deelnemers feedback over hun optreden en tips over hoe men in de praktijk een voorgeleiding bij de rechter-commissaris kan voorbereiden.
Na afloop van het inhoudelijke deel werd het bezoek gezellig afgesloten met een hapje en een drankje. Het kantoorbezoek was voor de deelnemers een mooie gelegenheid om nader kennis te maken met de strafrechtadvocatuur en praktijk. SOS kijkt terug op een zeer succesvol en gezellig bezoek!
Hoi Rozemarijn! Vertel eens kort iets over jezelf. Wie ben jij? – “Ik ben Rozemarijn, ik ben 23 jaar en kom uit Assen. Mijn bachelor heb ik in Groningen gedaan. Naast mijn studie was ik lid van Vindicat, waar ik een hele leuke jaarclub aan heb overgehouden. Ook heb ik verschillende dingen gedaan bij het Juridisch Steunpunt en heb ik in het bestuur gezeten van de studentenvakbond.
Ik vond Groningen erg leuk en heb het erg naar mijn zin gehad, maar op een gegeven moment trekt iedereen daar weg. Ik wilde graag naar een universiteit die goed aangeschreven staat. Voor mijn master Strafrecht heb ik daarom voor Leiden gekozen en ben ik hier komen wonen. Tijdens de master heb ik gemerkt dat de Universiteit Leiden veel meer connecties heeft met instanties, zoals het OM en rechtbanken.
Tijdens het eerste semester van de master heb ik ook de pre-master ‘Public administration’ gedaan, zodat ik in september kan beginnen aan de master ‘Crisis and Security management’ in Den Haag.
Alhoewel rechten echt de studie is die bij mij past, vind ik alles eromheen ook heel interessant. Stage lopen en een jaar een commissie of bestuur doen, zijn denk ik wel de dingen waar je veel meer van leert.”
Op vrijdag 14 april 2017 was het eindelijk zo ver en vertrok SOS naar Tokyo voor een onvergetelijke studiereis met als thema criminal justice and sentencing in Japan. Naast een interessant inhoudelijk programma kon er ook uitgebreid kennis worden gemaakt met de bijzondere cultuur van Japan. Na een lange reis werd de eerste dag gezamenlijk afgesloten in een typisch Japans sushi-restaurant. Op zondag werden de deelnemers ondergedompeld in de Japanse cultuur bij een sightseeing tour door Tokyo. Zo werd een bezoek gebracht aan de Tokyo Skytree, waar kon worden genoten van een indrukwekkend uitzicht over de stad, en aan de bekende elektronicawijk Akihabara. Ook een bezoek aan de bekende Sensoij Temple en de tuinen van het Keizerlijk Paleis kon niet ontbreken. Om een beeld te krijgen van de wereldstad waar wij ons in bevonden, bezochten wij Shibuya Crossing: het drukste kruispunt ter wereld.
Op maandag begon het juridisch inhoudelijke programma en brachten wij een bezoek aan Keio University. Hier kregen wij een inleiding over het Japanse strafrecht en een rondleiding over de campus. De dag werd afgesloten met een diner in het restaurant Kakemomi Gyoza, waar ex-gedetineerden te werk worden gesteld bij wijze van rehabilitatie.
De volgende dag werden wij zeer hartelijk ontvangen bij het gerenommeerde advocatenkantoor Nakamura International Criminal Defense. Hier kregen wij uitleg over het werk van de Japanse strafrechtadvocaat en hoe in de praktijk wordt omgegaan met het extreem hoge veroordelingspercentage. Opvallend is dat Japanse strafrechtadvocaten niet aanwezig mogen zijn bij het verhoor van de verdachte. De dag werd afgesloten met een bezoek aan het indrukwekkende gebouw van the Supreme Court of Japan.
Woensdag stond in het teken van the Japan Federation of Bar Associations (JFBA). De JFBA richt zich op de bescherming van de fundamentele rechten van de mens en de realisatie van social justice. Daarnaast biedt de JFBA begeleiding en houdt zij toezicht op advocaten. In de avond werd ons een diner aangeboden door de Afdeling Straf- en Strafprocesrecht van de Universiteit Leiden en aten wij gezellig in een traditioneel Japans restaurant.
Donderdag stond the United Nations Asia and Far East Institute for the Prevention of Crime and Treatment of Offenders (UNAFEI) op het programma. Hier kregen wij uitleg over misdaadpreventie en behandeling van delinquenten. Ook spraken wij met een aantal vrijwilligers die zich inzetten voor de rehabilitatie van ex-gedetineerden. Vervolgens werden wij begeleid naar de Fuchu prison. Het was een unieke ervaring om een rondleiding te krijgen in deze gevangenis en het strenge regime van dichtbij te zien. De dag werd afgesloten met een bezoek aan een halfway house, een opvangplaats voor ex-gedetineerden.
Op vrijdag bezochten wij the Public Prosecutors Office en eindigden wij ons programma bij de Nederlandse ambassade met een uitleg over de werkzaamheden aldaar. Om onze reis op feestelijke én typisch Japanse wijze af te sluiten brachten wij op de laatste avond een bezoek aan de karaokebar.
Naast de bijzondere cultuur was het bezoek van SOS aan Japan buitengewoon interessant op juridisch gebied. Wij kijken terug op een prachtige en onvergetelijke reis!
Op woensdag 5 april 2017 heeft prof. mr. dr. Pauline Schuyt een lezing verzorgd voor SOS. Deze lezing stond geheel in het teken van de levenslange gevangenisstraf en de recente ontwikkelingen die zich rondom deze straf hebben voorgedaan.
De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die het Nederlandse sanctiestelsel kent en werd door minister Modderman ingevoerd als alternatief voor de doodstraf. De Nederlandse levenslange gevangenisstraf kent geen mogelijkheid voor voorwaardelijke invrijheidstelling en dus eindigt de straf met het levenseinde van de gestrafte. Alleen indien gratie wordt verleend door de koning eindigt de straf eerder. In Nederland zitten op dit moment 43 mensen vast op deze strafrechtelijke titel.
Aan de orde kwamen verder de verschillende actoren die een rol hebben gespeeld bij de recente ontwikkelingen. Vanuit de politiek klonk lange tijd het geluid ‘levenslang is in Nederland levenslang’. Door een aantal uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) wordt de laatste tijd de vraag gesteld of de huidige wijze van tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf in Nederland nog wel houdbaar is. Het EHRM is van oordeel dat indien er bij de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf de jure en de facto geen perspectief op invrijheidstelling wordt geboden, er sprake is van een inhumane behandeling op grond van artikel 3 EVRM. Volgens het Hof moet ook de levenslanggestrafte uitzicht hebben op vroegtijdige invrijheidstelling en dient er een tussentijds beoordelingsmoment te zijn (Vinter e.a.).
Naar aanleiding van de Europese uitspraken en geluiden vanuit de Nederlandse rechtspraak en wetenschap is per 1 maart 2017 een speciaal adviescollege ingesteld dat zich gaat uitlaten over de vraag of levenslanggestraften zich na 25 jaar kunnen gaan voorbereiden op een mogelijke terugkeer in de samenleving. De samenstelling van dit adviescollege en de criteria voor herbeoordeling zijn neergelegd in het Besluit Adviescollege levenslanggestraften.
Het is echter nog maar de vraag of dit voldoende is in het licht van de Europese rechtspraak of dat er toch een tussentijdse herbeoordeling door een rechter dient te komen. De komende jaren zal blijken waar het heen gaat met de levenslange gevangenisstraf.
Door het interactieve karakter van de lezing konden de SOS-leden hun eigen inbreng naar voren brengen en was er voldoende ruimte voor het stellen van vragen. De avond werd afgesloten met een borrel. Wij kijken terug op een geslaagde en interessante lezing!
Vrijdagmiddag 17 maart 2017 heeft het symposium over ‘Minderjarigen in het strafproces’ plaatsgevonden. Dit symposium was een samenwerking van JSV Liberi, Defence for Children en SOS Leiden. Vijf sprekers hebben hun expertise toegelicht naar aanleiding van een casus. Kortgezegd ging de casus over Anna van 15 jaar, die in handen viel van loverboy Jeffrey van 16 jaar.
De spits werd afgebeten door coördinerend jeugdofficier van justitie mr. Judith van Schoonderwoerd den Bezemer-Wolters. Zij vertelde over zaken die zij zoal behandeld. Belangrijk is dat het belang van het kind altijd voorop staat in het jeugdstrafrecht. Judith zou Jeffrey uit de casus zeker voorgeleiden (hij was dan ook op heterdaad betrapt). Tevens kwam duidelijk naar voren dat niet alleen naar de verdachte gekeken wordt. Ook voor slachtoffer Anna wordt hulp geregeld. Zo kan een slachtoffer bijvoorbeeld onder de aandacht worden gebracht van een organisatie als Veilig Thuis.
Als tweede was advocaat mr. Nienke Swart aan de beurt. Nienke staat minderjarige verdachten bij in hun strafproces. Zij legde uit dat er als het ware twee groepen verdachten zijn. De ‘first offenders’ die vooral bang zijn voor de reactie van hun ouders en zich erg zorgen maken over wat er gaat gebeuren. De tweede groep stelt zich wat stoerder op en geeft vooral de omgeving de schuld. Nienke legde uit dat communicatie met de minderjarige heel belangrijk is, ook om het vertrouwen te winnen. Daarnaast moet je je goed beseffen dat je anders tegen een twaalfjarige dan tegen een zeventienjarige praat. In de piketfase voor het verhoor zou Nienke aan Jeffrey adviseren om te zwijgen.
Hierna was het de beurt aan dr. Stephanie Rap. Zij is universitair docent bij de afdeling jeugdrecht. Ze studeerde pedagogische wetenschappen en criminologie. Stephanie heeft onderzoek gedaan naar de Nederlandse praktijk van de jeugdstrafzitting in vergelijkend perspectief. Duidelijk werd dat het voor het ervaren van een eerlijk proces voor de minderjarige erg belangrijk is dat hij het gevoel heeft gehoord te worden. Hoe meer begrip en uitleg voor en aan de jeugdige, hoe beter hij de beslissing kan accepteren. Ook hier is communicatie dus weer erg belangrijk.
Als vierde was mr. Ytje Minke Hokwerda aan de beurt. Zij is projectcoördinator op de afdeling jeugdrecht bij Defence for Children-ECPAT. ECPAT zet zich in voor minderjarige slachtoffers van seksueel misbruik. Defence heeft een Kinderrechtenhelpdesk en zo kunnen zij signalen opvangen die in de samenleving spelen. Ytje legde uit dat er een groot verschil bestaat tussen het verhoren van iemand onder en boven de twaalf jaar. Twaalfminners worden verhoord in een speciaal daarvoor ingerichte verhoorstudio en zij worden hier zo goed mogelijk op voorbereid. Speciale zedenrechercheurs doen deze verhoren. Voor kinderen vanaf twaalf jaar geldt dit in beginsel niet. Dit kan een negatieve uitwerking hebben op de minderjarige.
Tot slot was het woord aan forensisch jeugdpsychiater prof. dr. Arne Popma. Hij is als docent verbonden aan de Universiteit Leiden en als psychiater werkzaam bij de Bascule in Amsterdam, waar hij werkt met kinderen en jongeren met psychiatrische stoornissen en gedragsstoornissen. Arne legde uit dat het altijd belangrijk is dat we ons bij jeugdigen blijven beseffen dat er een kind tegenover ons zit. Die behandel je anders dan een volwassene. Verschillende ontwikkelingen in de hersenen maken dat jeugdigen bepaalde beslissingen nemen of handelingen verrichten. Ze zijn vrij sterk gericht op acute beloning en het gedeelte van de hersenen wat dat afremt en de lange termijn overziet, is nog volop in ontwikkeling.
Na alle sprekers was er ruimte voor discussie aan de hand van verschillende stellingen. Zowel de sprekers als de aanwezigen deden hier enthousiast aan mee. Duidelijk werd dat het pedagogische karakter in het jeugdstrafrecht centraal staat en dat een goede omgang met de jeugdige van belang is. Na afloop was er gelegenheid na te praten tijdens de borrel.
Wij kijken terug op een zeer geslaagde middag!
v.l.n.r.: Céline Verheijen, Arne Popma, Stephanie Rap, Nienke Swart, Ytje Minke Hokwerda, Judith van Schoonderwoerd den Bezemer-Wolters
Zaterdag 25 februari 2017 was het dan eindelijk zo ver: SOS was vanaf 20:00 uur te zien bij het televisieprogramma ‘Weet ik veel’ op RTL4! In het programma, gepresenteerd door Linda de Mol, testen driehonderd studenten en drie BN’ers hun algemene kennis door vijftig vragen te beantwoorden en strijden zij om een zo hoog mogelijk geldbedrag.
De algemene kennis van de deelnemers werd samen met die van presentator Jan de Hoop, zangeres Maan en acteur Mimoun Oaïssa flink op de proef gesteld. Al snel bleek dat al het harde studeren zijn vruchten heeft afgeworpen. Zowel Jessica van Kempen als Franck Budde werden bij de tussenstand genoemd als best presterende student!
Vol spanning begonnen de deelnemers aan de laatste paar vragen en was het wachten op de uitslag. Wie zou de beste student zijn die deel mocht nemen aan de finale om zo een flink geldbedrag binnen te halen? Na de reclame kwam het verlossende antwoord: Jessica van Kempen had met een 8,6 het best gepresteerd en dus mocht zij Jan de Hoop gaan ondersteunen in de spannende finale.
Na het beantwoorden van een aantal lastige finalevragen is Jessica met een bedrag van maar liefst 4.000 euro geëindigd! SOS kijkt met veel plezier terug op deze spannende en zeer succesvolle activiteit en wij willen Jessica hierbij nogmaals feliciteren met de winst!
Mr. Erik Thomas van TDNL Strafrechtadvocaten heeft op maandag 20 februari 2017 een lezing verzorgd voor SOS. Erik Thomas is in 1988 civielrechtelijk afgestudeerd aan de Universiteit Leiden en vrijwel direct na zijn afstuderen in het strafrecht beland. Zijn praktijk is divers: van de lokale politierechter tot zeer omvangrijke – veelal internationale – strafzaken waarbij de nadruk ligt op de georganiseerde criminaliteit. Verder staat hij bekend als ‘de clubadvocaat’ van motorclub Satudarah.
Mr. Thomas begon zijn lezing met een korte introductie over zichzelf en zijn loopbaan, waarbij hij aan de studenten meegaf dat het belangrijk is om een plan te hebben en dat hij zelf eigenlijk per toeval strafrechtadvocaat is geworden. Vervolgens werd dieper ingegaan op het vak van de strafrechtadvocaat en de dagelijkse praktijk waar deze mee te maken krijgt. Welke karaktereigenschappen en interesses dient een strafrechtadvocaat te hebben, hoe ga je om met cliënten en waar loop je tegenaan? Aan de hand van een aantal voorbeelden uit de praktijk kregen de studenten een beter begrip van de bezigheden van de strafrechtadvocaat.
Al snel werd duidelijk dat het werk van een strafrechtadvocaat uit veel meer bestaat dan alleen het bestuderen van dossiers en het bijstaan van verdachten op zitting. Het is mede de taak van de strafrechtadvocaat om de belangen van verdachten ook in een breder kader te behartigen. Dit kan bijvoorbeeld door het voeren van overleg met justitiële autoriteiten, zoals politieambtenaren of officieren van justitie.
Gedurende de lezing werd aan de studenten de mogelijkheid gegeven tot het stellen van vragen, waar zij dan ook uitgebreid gebruik van hebben gemaakt. Door de vele voorbeelden en interactie was het interessant en leuk om naar te luisteren! De avond werd afgesloten met een gezellige borrel.
